Πηγή: https://armyvoice.gr/2021/06/vomva-ste-antisyntagmatiko-to-koino-orio-ypsoys-stin-astynomia/
Την απόφαση – βόμβα κέρδισε με την επιμονή του ο γνωστός Δικηγόρος Αθηνών Πέτρος Αγγελάκης, ο οποίος μίλησε στο Armyvoice.gr για τους αγώνες που δόθηκαν ώστε να σταματήσει η αδικία που υφίστανται οι γυναίκες.
Η απόφαση αναμένεται να επηρεάσει και όλους τους διαγωνισμούς που βρίσκονται σε εξέλιξη, καθώς πολλοί θα προσφύγουν διεκδικώντας ισότιμη μεταχείριση.
ΘΕΜΑ: Δικαίωση των γυναικών υποψηφίων αστυνομικών σχολών που δεν έχουν ανάστημα 1,70μ. Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε σήμερα παράνομη τη ρύθμιση του κοινού (για άνδρες και γυναίκες) ορίου αναστήματος (1,70μ.) για την πρόσβασή τους στις σχολές αστυφυλάκων και αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας
ΙΣΤΟΡΙΚΟ:
Από το έτος 1994, οπότε και η εισαγωγή στις αστυνομικές σχολές υπήχθη στο σύστημα των πανελλαδικών εξετάσεων, ορίσθηκε (με το άρθρο 1 του ν. 2226/1994) ποσοστό εισαγωγής γυναικών μέχρι 20% στο σύνολο των εισακτέων στη Σχολή Αστυφυλάκων και 15% στη Σχολή Αξιωματικών. Η άνω ποσόστωση κρίθηκε αντισυνταγματική το έτος 1998 με απόφαση της Ολομελείας του ΣτΕ. Ακολούθως, από το έτος 1999 (με το άρθρο 12 του ν. 2713/1999), μειώθηκε το ποσοστό των εισαγομένων γυναικών στις αστυνομικές σχολές σε 15% επί του συνολικού αριθμού εισακτέων. Όσο ίσχυαν οι ανωτέρω ποσοστώσεις σε βάρος των γυναικών το όριο αναστήματος για τις γυναίκες ήταν το 1,65μ. και για τους άνδρες το 1,70μ. Οι ποσοστώσεις, τελικώς, καταργήθηκαν το έτος 2003 (με το άρθρο 20 του ν. 3103/2003) και, ταυτόχρονα, ορίστηκε ότι τα προσόντα των υποψηφίων και οι προκαταρκτικές εξετάσεις, στις οποίες υποβάλλονται, είναι κοινές και για τα δύο φύλα. Στη συνέχεια, το έτος 2003, βάσει των διατάξεων του Π.Δ. 90/2003, αυξήθηκε το όριο του αναστήματος για τις γυναίκες από 1,65μ. σε 1,70μ. (εξομοιούμενο πλέον με αυτό των ανδρών), με αποτέλεσμα οι γυναίκες να κατατάσσονται έκτοτε στις αστυνομικές σχολές σε ποσοστά χαμηλότερα του 20% που προβλεπόταν με το ν. 2226/1994 και του 15% που προβλεπόταν με το ν. 2713/99. Τούτο οφείλεται στο γεγονός ότι, σύμφωνα με επιστημονικές ανθρωπολογικές μελέτες, το μέσο ύψος των 18χρονων αγοριών είναι 1,77 μ. και των κοριτσιών 1,63 μ., ενώ ανάστημα 1,70μ. και άνω διαθέτει μόνον το 19% των γυναικών. Δηλαδή, εξαιτίας του ορίου αναστήματος, αποκλείεται το 81% των γυναικών υποψηφίων αστυνομικών σχολών.
Από το έτος 2003, ανέλαβα υποθέσεις γυναικών υποψηφίων που είχαν αποκλειστεί για τον λόγο αυτό. Σε πολλές περιπτώσεις, το ύψος τους υπολειπόταν του ορίου κατά λίγα χιλιοστά ή κατά ένα πόντο. Πολλές εξ αυτών δικαιώθηκαν στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών, ενώ άλλες όχι, καθόσον εκδόθηκαν αντίθετες αποφάσεις από το Δικαστήριο αυτό. Το 2008, το Γ’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας εξέδωσε απόφαση με την οποία κρίθηκε ότι το κοινό όριο του 1,70μ. δεν παραβιάζει την αρχή της ισότητας των δύο φύλων. Το 2009, υπέβαλα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή «καταγγελίες» για το ζήτημα της παραβίασης των ευρωπαϊκών οδηγιών με τη διάταξη που καθορίζει κοινό όριο αναστήματος για άνδρες και γυναίκες υποψηφίους αστυνομικών σχολών. Ο σκοπός των καταγγελιών αυτών ήταν να παραπέμψει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή την Ελλάδα στο Δ.Ε.Ε. για το ζήτημα της ως άνω παραβίασης. Το 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να θέσει στο αρχείο τις ανωτέρω καταγγελίες, με το σκεπτικό ότι ο εθνικός δικαστής βρίσκεται σε καλύτερη θέση να αποφασίσει εάν υπάρχει ή όχι έμμεση διάκριση λόγω φύλου.
Ωστόσο το θέμα δεν σταμάτησε εδώ.
Το 2016, το Γ’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, κρίνοντας εκ νέου το ζήτημα, με αφορμή μία έφεση του Υπουργού Προστασίας του Πολίτη και του Υπουργού Παιδείας κατά θετικής απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, υπέβαλε στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε.) προδικαστικό ερώτημα για το εάν η διάταξη με την οποία ορίζεται ότι οιιδιώτες υποψήφιοι (άνδρες και γυναίκες) για τις Σχολές Αξιωματικών και Αστυφυλάκων της ΕΛ.ΑΣ. πρέπει να έχουν ανάστημα τουλάχιστον 1,70μ., είναι σύμφωνη με τις διατάξεις των οικείων Οδηγιών της Ε.Ε. οι οποίες απαγορεύουν κάθε έμμεση διάκριση λόγω φύλου, όσον αφορά την πρόσβαση στην απασχόληση και την επαγγελματική εκπαίδευση στο δημόσιο τομέα.
Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε.) εξέδωσε στις 18-10-2017 απόφαση σχετική με το ζήτημα αυτό. Ειδικότερα, το Δ.Ε.Ε. έκρινε ότι η επίμαχη ρύθμιση, που προβλέπει ως προϋπόθεση ελαχίστου αναστήματος 1,70μ., ανεξαρτήτως φύλου, για τη συμμετοχή υποψηφίων στο διαγωνισμό για την κατάταξη υποψηφίων σε αστυνομικές σχολές, αντιτίθεται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία (Οδηγία 76/207/ΕΟΚ), διότι συνιστά έμμεση διάκριση, αφού περιάγει σε μειονεκτική θέση πολύ μεγαλύτερο αριθμό γυναικών σε σχέση με τους άνδρες. Το Δικαστήριο έκρινε, ακόμη, ότι δεν δικαιολογείται η εν λόγω έμμεση διάκριση, διότι και αν υποτεθεί ότι για όλα τα καθήκοντα της Ελληνικής Αστυνομίας απαιτείται ιδιαίτερη σωματική κατάσταση, αυτή δεν φαίνεται να συνδέεται κατ’ ανάγκην με ορισμένο ελάχιστο ανάστημα, ούτε είναι αυτονόητο ότι όσοι έχουν ανάστημα μικρότερο από 1,70 μ. τη στερούνται. Στην κρίση του Δικαστηρίου μέτρησε το γεγονός ότι, ως το 2003, το όριο για τις γυναίκες υποψήφιες αστυνομικών σχολών ήταν το 1,65μ., καθώς και το γεγονός ότι για τις Ένοπλες Δυνάμεις και το Λιμενικό Σώμα το όριο αναστήματος για τις γυναίκες υποψήφιες είναι το 1,60μ. Το Δικαστήριο κατέληξε ότι, ναι μεν, κατά την άποψή του, η επίμαχη ρύθμιση δεν δικαιολογείται, ωστόσο, απόκειται τελικά στο εθνικό δικαστήριο να κρίνει αν συντρέχει δικαιολογητικός λόγος.
Μετά την έκδοση της απόφασης του ΔΕΕ, τοΓ’ Τμήμα του ΣτΕ εκδίκασε εκ νέου την υπόθεση, το Νοέμβριο 2018 και, το 2019, εκδόθηκε απόφαση που έκρινε ότι η κρίσιμη διάταξη αντίκειται τόσο στο Σύνταγμα (αρχή της ισότητας των δύο φύλων) όσο και στην Ευρωπαϊκή Κοινοτική νομοθεσία (Οδηγία 76/207/ΕΟΚ) και παρέπεμψε το ζήτημα για οριστική κρίση στην Ολομέλεια του ΣτΕ, λόγω σπουδαιότητας.
Η υπόθεση εκδικάστηκε στις 2-10-2020, ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας και σήμερα (18-6-2021) εκδόθηκε η απόφαση.
ΑΠΟΦΑΣΗ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ ΣΤΕ
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι: «Με την τιθέμενη απαίτηση κοινού (για άνδρες και γυναίκες) ελάχιστου αναστήματος 1,70μ. για την πρόσβαση στις σχολές αστυφυλάκων και αξιωματικών της Ελληνικής Αστυνομίας προκαλείται έμμεση διάκριση εις βάρος των γυναικών υποψηφίων, κατά την έννοια της εφαρμοστέας, κατά τον κρίσιμο χρόνο, Οδηγίας 76/207/ΕΟΚ, μη αιτιολογούμενη ως προς την προσφορότητα και αναγκαιότητα του ως άνω ελάχιστου ορίου για την επίτευξη του σκοπού δημοσίου συμφέροντος, στον οποίο η εν λόγω ρύθμιση αποβλέπει (εξασφάλιση της επιχειρησιακής ετοιμότητας και εύρυθμης λειτουργίας της ΕΛ.ΑΣ.), καθώς και υπέρβαση των ορίων της ευχέρειας ουσιαστικής εκτίμησης του κανονιστικού νομοθέτη λόγω παράβασης των συνταγματικών διατάξεων της ισότητας των φύλων και της αναλογικότητας».
Η απόφαση αυτή ανοίγει τον δρόμο, μέσω δικαστικής διεκδίκησης, για την εισαγωγή γυναικών στην Ελληνική Αστυνομία (αστυνομικές σχολές, Ειδικοί Φρουροί, Συνοριακοί Φύλακες), οι οποίες είχαν αποκλειστεί αποδεδειγμένα λόγω αναστήματος κάτω του ορίου 1,70μ., σε παλαιότερους διαγωνισμούς, εφόσον είχαν βρεθεί να έχουν ανάστημα τουλάχιστον 1,65μ.
Αθήνα, 18-6-2021
Με εκτίμηση
Πέτρος Αγγελάκης
Δικηγόρος Αθηνών
210-3213546, 210-3249839